Het is dus een specifiek soort vereniging. Het kent leden en er is een jaarlijkse algemene ledenvergadering, de ALV. Maar een coöperatie is speciaal opgericht om voor de leden, en met inbreng van de leden, een onderneming te drijven, gericht op economisch gewin.
Het is een bedrijf van leden voor leden, en dat is de belangrijkste pijler van de coöperatie.
Een gewone vereniging heeft ook leden en een doel, maar daar zit niet de drijfveer van het gezamenlijk runnen van een bedrijf achter. Ook al is een vereniging natuurlijk wel een onderneming, denk aan een grotere voetbalclub of de ANWB, zij voeren geen onderneming namens de leden.
En daarin zit het verschil, een coöperatie voert bedrijf namens de leden, dat wat leden anders als losse individuen zouden doen. Het streven is, door het samen te doen, om samen sterker te staan.
Een voorbeeld
FrieslandCampina is een grote zuivelcoöperatie, zij kopen de melk van hun leden en verkopen het als vla. Alle melkveehouders, de leveranciers, zijn ook leden. Zij bepalen gezamenlijk het beleid. In een coöperatie hebben leden zeggenschap. Vaak dragen ze gezamenlijk verantwoordelijkheid voor de financiering, al dan niet met externe financiering. En dat is allemaal om het gezamenlijke doel te realiseren, bijvoorbeeld een stabiele afzetmarkt voor de melk, of, zoals bij energiecoöperaties, samen inzetten voor een gezonde, duurzame stad. Dat gebeurt dan door samen te investeren in zonnepanelen maar ook voorlichting te geven en aandacht aan isolatie te geven.
Rochdale principes
De meeste coöperaties hanteren de Rochdaleprincipes. Een groep fabrieksarbeiders in Rochdale, Engeland, vormden samen een consumenten-coöperatie, om op die manier de kosten voor levensmiddelen binnen de perken te houden. Zij hebben in 1844 zeven principes opgesteld. Deze principes zijn wereldwijd bekend en je leest ze vaak tussen de regels door in de statuten of in het huishoudelijk reglement van een cooperatie. Het gezamenlijke komt er helder in terug.
Kort samengevat zijn dit de principes:
- Iedereen kan lid worden, en iedereen is vrijwillig en gelijkwaardig lid.
- Er is een democratisch bestuur. Alle leden beslissen mee over de koers.
- Er zijn gemeenschappelijke middelen om een onderneming mee te drijven.
- De coöperatie is autonoom en onafhankelijk. Ook als de coöperatie geld leent van derden, wordt het kapitaal op een democratische manier beheerd.
- Informatie en educatie: coöperaties geven voorlichting en educatie aan de leden, en aan de maatschappij als geheel
- Er is onderlinge samenwerking met andere coöperaties.
- Coöperaties dragen zorg voor de gemeenschap waar ze onderdeel van zijn.
Een coöperatie is de juiste rechtsvorm als het belang van individu beter door een groep vertegenwoordigd kan worden. Dus als je je afvraagt of een cooperatie handig is, dan is het antwoord op bovenstaande vraag leidend. Het gezamenlijk energie opwekken en verkopen is krachtiger dan alleen, dan heb je toegang tot andere locaties en er is toegang tot meer kapitaal. Melk gezamenlijk verkopen bundelt ook krachten, en scheelt veel logistiek. Zo kan je elke cooperatie analyseren op de meerwaarde.
En hoe zit het dan met de administratie?
De administratie van een coöperatie vraagt altijd meer aandacht dan een bv, omdat het twee in één is: een bedrijf én een vereniging. Wil je weten of een coöperatie wat toevoegt voor jullie plannen, maak gerust een afspraak. En zoek je nog iemand voor de boekhouding, welkom.
Als nieuwsbrief verstuurd op 12 april 2025
